Dünyadaki Uzay Üsleri

Uzaya gitmek, uydu göndermek bir gelişmişlik sembolü. Elbette tek başına yeterli değil uzaya uydu göndermek. Özellikle fırlatma rampaları kurmak, işletmek'de önemli bir gelişme. Ekonomik kalkınma ve bilimsel ilerlemenin sağlanması açısından fırlatma rampalarının büyük önemi olduğu kuşku götürmez bir gerçeklik kanaatimce. Ülkemiz'de bu konuda ne kadar çalışma yapılmış olsa'da gerek bütçe sorunları, gerekse bu konuda yetişmiş uzman kadro eksikliği nedeni ile istenen atılım maalesef yapılamamıştır. Peki bir uzay üssü kurmak için gerekli şartlar nelerdir hiç düşündük mü acaba? Ülkeler ne gibi bir maliyetle karşılaşırlar uzay üssü kurarken? Ya da hiç yeni bir üs kurulduğunu duydunuz mu?

Yeni bir üs kurmak çok maliyetlidir: Evet ancak bu maliyet sadece ekonomik değildir. Çevresel bir maliyet'de bu ekonomik maliyete eklenmelidir. Üs kurulacak alan'da yapılacak fırlatma çalışmaları kullanılacak yakıtlar nedeni ile çevreyi etkiler.

Yanda uzay mekiklerinden birinin fırlatılış anı gözükmektedir.

Elbette maliyet tek unsur değildir. Ekonomik alan, güvenlik ve deprem riski'de bu seçimi etkileyen unsurlardır.

Kurulacak üssün ulaşım ve güvenlik riskleri çok iyi hesap edilmelidir. Üs kurulacağı şehre büyük bir bilimsel ve ekonomik değer katacaktır. Ancak üssün kurulacağı alanın'da üsse bazı değerler katması gerekir. Kanaatimce Türkiye'de kurulacak bir üs için İstanbul civarı'nın seçilmesi ile Ankara civarı'nın seçilmesi arasında bile fark olacaktır. Çünkü üssün bir takım teknik imkânlarının karşılanması, uydu yada roketlerin taşınması için bile bazı teknik ve altyapı sorunları'nın giderilmesi gerekmektedir.

Aşağıdaki resimler Cape Kennedy üssüne aittir.

Aşağıda Baykonur uzay üssü ile ilgili Vikipedi'den alınmış kısa

bilgiler bulunmaktadır.

Baykonur Uzay Üssü'nün haritadaki yeri

Baykonur Uzay Üssü (Kazakça: Байқоңыр ғарыш айлағы, Bayqoñır ğarış aylağı; Rusça: Космодром Байконур, Kosmodrom Baykonur), Tyuratam olarak da adlandırılır.

Kazakistan'ın Baykonur kasabasının 320 km kadar güneydoğusunda, Seyhun (Sırderya) nehrinin kıvrımındaki bozkırda kurulmuş olan üs, dünyanın en eski ve en büyük uzay fırlatma üssüdür. Sovyet yönetimi üsse güvenlik nedeniyle yanıltıcı olarak 320 km uzaktaki Baykonur'un adını vermiştir.

Baykonur Uzay Üssü , birçok fırlatma rampası , 5 adet kontrol kulesi , 9 adet kontrol merkezi ve 1.500 km uzunlukta bir füze deneme alanına sahiptir.2 Haziran 1955'te hizmete giren üssün genişliği kuzeyden güneye 80 km , doğudan batıya 130 km kadardır. Askerlerin çalıştırıldığı yapım işleri yaklaşık ikibuçuk yılda tamamlanmıştır.

Üs yakınlarına çalışanların ve ailelerinin kalmaları için Tyuratam şehri (o zamanki adı ile Leninsk) şehri kurulmuştur. Tüm Rus insanlı uzay araçları , ay ve gezegen sondaları bu üsten fırlatılmıştır.

Baykonur Üssü Logosu

Uzay çalışmaları tarihinin birçok önemli uçuşu Baykonur Uzay Üssü'nden yapılmıştır : İlk insan yapımı uydu Sputnik 1'in fırlatılması (4 Ekim 1957), ilk insanlı yörünge uçuşunu gerçekleştiren Yuri Gagarin'in aracı Vostok 3KA-2 ya da bilinen adıyla Vostok I'in fırlatılması (12 Nisan 1961), uzaya çıkan ilk kadın Valentina Tereşkova'nın aracının fırlatılması (1963).

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Kazakistan Сumhuriyeti sınırları içinde kalan Baykonur Uzay Üssü , Rusya Federasyonu tarafından yıllık 115 milyon dolar kira ile 2050 yılına kadar kiralanmıştır.

Baykonur'dan yapımından günümüze kadar yaklaşık 1100 kadar fırlatma yapılmıştır. 1980-1990 yılları arasında Mir uzay programını destekleyen üs , Columbia felaketinden sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay mekiği programına ara vermesi ile Uluslararası Uzay İstasyonu'nun tek destekleyici üssü haline gelmiştir.

[gizle]

g • t • d

Dünya'daki uzay üsleri Avustralya (ASRI)

Woomera uzay üssü

Brezilya (FAB, AEB)

Alcântara Fırlatma Merkezi · Barreira do Inferno Fırlatma Merkezi

Kanada (LFC, CSA)

Fort Churchill roket fırlatma istasyonu

Çin Halk Cumhuriyeti (CNSA)

Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi · Taiyuan Uydu Fırlatma Merkezi · Wenchang Uydu Fırlatma Merkezi · Xichang Uydu Fırlatma Merkezi

Kuzey Kore

Tonghae Uydu Fırlatma Yeri · Tongch'ang-dong Uzay Fırlatma Merkezi

Güney Kore (KARI)

Naro Uzay Merkezi

Avrupa Birliği (ESA)
Fransa (CNES)

Guyana Uzay Merkezi

Hindistan (ISRO)

Satish Dhawan Uzay Merkezi

İran (ISA)

Semnan Uydu Fırlatma Merkezi

İsrail (ISA)

Palmahim Hava Üssü

İtalya (ASI)

San Marco platformu (

Kenya'da)

Japonya (JAXA)

Tanegashima Uzay Merkezi · Uchinoura Uzay Merkezi

Norveç (NSC)

Andøya Roket Merkezi

Rusya (ROSKOSMOS)

Baykonur Uzay Üssü (

Kazakistan'da) · Dombarovskiy Hava Üssü · Kapustin Yar Uzay Üssü · Plesetsk Uzay Üssü · Svobodniy · Vostoçnıy Uzay Üssü

İsveç (SSC)

Esrange

ABD (NASA, DOD)

Kennedy Uzay Merkezi · Wallops Uçuş Tesisi · Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonu · Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü · Ronald Reagan Balistik Füze Savunma Test Alanı

Uluslararası