İnsanı Ay'a taşıyan roketler gün yüzüne çıktı

İnsanın Ay’a ilk kez ayak bastığı Apollo 11 görevinde astronotları Uzay’a taşıyan Saturn V roketinin iki dev motoru, aradan geçen 44 yılın ardından Atlantik Okyanusu’nun sularından çıkarıldı. Dev F-1 roketlerinin yaklaşık 4,300 metre derinlikten çıkarılması görevini, Amazon şirketinin CEO’su Jeff Bezos üstlendi.

Ay’a düzenlenen ilk insanlı görevde Astnotolar Neil Armstrong, Buzz Aldrin ve Michael Collins’i Uzay’a gönderen tek kademeli Saturn V roketinin beş motorunan ikisi, 40 yılı aşkın bir süre Atlantik’in sularında yattıktan sonra gün yüzüne çıkarıldı.

Online perakende devi Amazon’un CEO’su Jeff Bezos, yaklaşık bir yıl önce F-1 motorlarını sudan çıkarmayı amaçladıklarını belirtmiş ve motorların tespit edilmesi için en son teknoloji sonar donanımı kullanılmıştı. Motorlar, Apollo 11’in Uzay’a ateşlendiği Florida eyaletindeki Cape Canaveral üssünden 580 km açıkta bulunmuştu.

Bezos Expedition ekibinin üç hafta süren çalışmaların ardından iki motor su yüzüne çıkarıldı. Bezos, tarihi başarının ardından, “Sualtındaki harikalar diyarını gördük. Burkulmuş F-1 motorlarının oluşturduğu inanılmaz heykellerden oluşan bahçe, çoşkulu ve şiddetli bir şekilde sona eren Apollo programının vasiyetnamesi gibi” dedi.ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) ise F-1’in, ‘bugüne kadar geliştirilmiş tek enjektörlü, en güçlü sıvı yakıtlı motor olduğunu’ belirtti.

F-1 motorlarından birinin ağzı.

EŞİ BENZERİ OLMAYAN GÜÇ 
F-1 motorları, 42 metre uzunluğundaki Saturn V roketlerine, ateşleme rampasından havalanması için gereken 3.4 milyon kg’lık itici gücü sağlıyordu. Her bir F-1, 5,7 metre uzunluğunda ve 3,7 metre genişliğindeydi. Ağırlıkları ise 8,1 bin tondu.

Sıvı oksijen ve kerosen yakıtı kullanan F-1’ler, 2,5 dakika süren görevleri süresince saniyede 15 metrik tondan fazla yakıt yakıyordu. İtici gücü, NASA’nın emekliye ayrılan uzay mekiklerinin üç tanesinin ana motorundan daha fazla olan F-1, saatte 9600 km hızla taşıdığı uzay aracını 58 km irtifaay kadar çıkarabiliyordu.

Bir F-1 motorunun 1963 yılında çekilen fotoğrafı.

Bezos, iki F-1 motorunun okyanustan çıkarılmasının ardından sıradaki işlemin restorasyon olduğunu belirtti. F-1’lerin görünümü düzeltecek restorasyonda, hem orijinaline uygun hem de çürümeyi önleyecek materyaller kullanılacak. Bezos, her ne kadar motorların okyanutan çıkarılması ve restore edilmesine ait maliyeti üstlense de, motorlar halen NASA’ya ait.

Bezos, motorlardan bir tanesinin Seattle kentindeki Uçuş Müzesi’nde yer almasını istediğini belirtti. NASA ise diğer motorum Washington D.C’deki Ulusal Hava ve Uzay Müzesi’ne konulmasını önerdi.

F-1 motorlarından bir tanesi.

ntvmsnbc