NASA: Samanyolu’nda 46 Milyar “Dünya” Var!
(Samanyolu'ndaki gezegenlerin istatiksel dağılımı. Dünya benzeri gezegenler henüz keşfedilememiş olmasına karşılık gökadamızda en fazla payın bu gezegenlere ait olduğu ortaya çıkarıldı.) (NASA/JPL-Caltech/UC Berkeley)
NASA’nın finanse ettiği ve Kaliforniya Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya göre Güneş benzeri her dört yıldızdan birinin yörüngesinde Dünya gibi küçük gezegenler bulunabilir.
Çalışma şimdiye kadar yapılmış en geniş kapsamlı ve en ayrıntılı gezegen sayımıdır. Gökbilimciler kütlesi 3 ile 1000 Dünya kütlesinde olan ve Güneş Sistemimize yakın 166 Güneş benzeri yıldızı gözlemek için beş yıldır Hawai’deki Keck Teleskopu’nu kullanıyor.
Çalışmaya konu olan gezegenlerin hepsi yıldızına yakın konumdalar. Sonuçlar ise Samanyolu Gökadamızda büyük gezegenlerden daha fazla küçük gezegenler olduğunu gösteriyor.
Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi’nden Andrew Howard: “Bir kanyonda bulunan kayaları ve çakıl taşlarını saymak gibi biz de çeşitli kütlelere sahip olan gezegenleri saydık. Elbette kanyonda çakıl taşları ve göremediğimiz kum taneleri kayalardan daha fazladır. Ancak yer teleskoplarımız bu Dünya boyutlarındaki “kum tanelerini” göremez. Samanyolu’ndaki Dünya benzeri gezegenler tıpkı bir plajdaki kumların dağıldığı gibi her yerdedir” diyor.
Araştırma ayrıca yaşanabilir gezegenler hakkında da bilgi edinilmesini sağlar. Bu gezegenler yıldızların yaşam alanları içinde olacaktır. Kepler Uzay Teleskopu’nun önümüzdeki birkaç yıl içinde Dünya benzeri gezegenler bulması bekleniyor.
Howard ve aynı üniversiteden Geoff Marcy’nin başını çektiği gezegen avı ekibi Dünya’dan 80 ışık yılı uzaklıkta varolabilecek gezegenleri dikine hız (radyal) veya “sallanma” yöntemiyle arıyor.
Ekip 100 Dünya kütlesine kadar ya da Jüpiter kütlesi ile 3 Jüpiter kütlesi büyüklüğündeki gezegenleri beş ayrı gruba ayırdı. Arama yıldızına yakın dolanan gezegenler ile sınırlandırıldı (0.25 GB yani Güneş-Dünya uzaklığının dörtte biri uzaklığı).
Verilerde daha küçük gezegenlerin diğer büyük kütleli gezegenlerden daha fazla sayıda olduğu görüldü. Yıldızların yalnızca % 1.6’sının yakınında Satürn ve Jüpiter gibi dev kütleli gezegenler bulunuyor. Yıldızların % 6.5’unda ise Neptün ve Uranüs ya da Dünya’nın 10-30 katı kütleli orta boyutlu gezegenler bulunuyor. Son olarak da yıldızların % 11.8’inde 3-10 Dünya kütleli “süper dünyalar” bulunuyor.
Howard: “Gezegenler asteroitler ve kuyrukluyıldız gibi cisimlerin birbirine yapışmasıyla oluşur ve Dünya ya da daha büyük kütleli gezegene dönüşür. Gezegenlerin hepsi Satürn ya da Jüpiter büyüklüğüne ulaşmaz. Bu süreç küçük gezegenler için doğaldır” diyor.
Gökbilimciler Dünya gibi daha küçük gezegenlerin ise yıldızların % 23’ünde olduğunu ve daha sıcak olan yakın yörüngelerde dolandığını hesapladı. “Bu yıllardır süren gezegen avının istatiksel bir sonucudur. Sonuçlar, gökadamızdaki 200 milyar yıldıza yakın ya da yaşanabilir bölgede olan 46 milyar Dünya benzeri gezegen olduğu anlamına geliyor.
Modeller “çöl” ya da sıcak gezegenlerin yıldıza yakın olduğunu söyler. Bu bölgelerde yer alan dev gezegenler ise yıldızdan daha uzak olan soğuk bölgelerde oluşup yıldıza yaklaşmış olmalı.
NASA Merkezi’nden ve Keck programı bilim insanı Mario R. Perez: “Biz Güneş’in çevresindeki gezegen sistemlerinde dünya boyutlarındaki gezegenlerin ne kadar çok olduğunu anlamak üzereyiz. Bu çalışma NASA bilim programının bir parçasıdır ve beraberinde sonuçları açıklayabilecek yeni kuramları da getirecektir” diyor.
Kaynak: NASA-JPL
