Jüpiter'in uydusunda magma okyanusu
Jüpiter'in uydusunda magma okyanusu
Güneş Sistemi'nin en büyük gezegeni Jüpiter'in uydularından Io'nun yüzeyinin altında ergimiş bir magma (lav) okyanusu bulunduğu tespit edildi.
Amerikan Galileo uzay aracının gönderdiği verileri analiz eden ve çalışmaları Amerikan Science dergisinde bugün yayınlayan bilimadamları, Jüpiter'in uydusu Io'nun neden güneş sisteminin en volkanik gökcismi olduğunu açıklayan bir magma tabakasının varlığını ilk kez doğrudan teyit etti.
Çalışmayı yapan ekibin başkanı Los Angeles'taki California Üniversitesi'nden Krishan Khurana makalede, "Galileo tarafından elde edilen manyetik alan verilerini inceleyerek, sonunda Io'nun magmasının nereden geldiğini anladık ve açıklanamayan bazı olaylara bir açıklama getirdik" dedi.
Jüpiter'in manyetik alanının Io'nun yüzeyaltındaki tamamen veya kısmen ergimiş kayaların faaliyete geçmesine neden olduğunu söyleyen Khurana, bunun Galileo'nun Ekim 1999 ve Şubat 2000'de Io'ya yaptığı yakın uçuşlar sırasında tespit ettiği manyetik alan verilerinin analiziyle ortaya çıktığını kaydetti.
Jüpiter'in en yakın uydusu Io, her yıl Dünya'daki tüm yanardağların faaliyetiyle ortaya çıkan lavın toplamının 100 katından fazlasını üretiyor. Bu yoğun volkanik faaliyet Io'nun tüm yüzeyinde, kabuğunun 30 ila 50 km derininde bir lav denizinin varlığıyla açıklanıyor.
Araştırmaya katılmayan, ancak Galileo projesinin eski bilimsel sorumlularından Torrence Johnson, teorilere göre, Dünya ve Ay'ın da oluşumları döneminde milyarlarca yıl önce benzer magma denizlerine sahip olduklarını belirtiyor.
Birçok uzay keşif programı gibi ABD'nin California eyaletine bağlı Pasadena'daki NASA'nın Jet Motorları Laboratuvarı'nın evsahipliği ettiği Galileo, 1989'da fırlatılmış ve Jüpiter'in yörüngesine oturmuştu.
Birçok bilimsel projeyi başarıyla tamamlayan Galileo'nun 21 Ekim 2003'te öngörüldüğü üzere yörüngeden çıkarılarak, Jüpiter'in atmosferinde parçalanmasına karşın, bilimadamları hala bu uzay aracının görevdeyken topladığı ve Dünya'ya geçtiği verileri analiz etmeyi sürdürüyorlar.
